De resultaten van onze enquête bij 294 NT2-leerkrachten

De Standaard lichtte al een tipje van de sluier op, maar nu is het tijd om de resultaten van onze enquête over hoe NT2-leerkrachten met de taalvariatie in Vlaanderen omgaan, van dichterbij te bekijken.

De deelnemers
Uiteindelijk namen 294 leerkrachten deel aan onze enquête, waarvoor dank!
Daarbij zien we de volgende verdeling:

• 41,8% werkt in een Centrum voor Basiseducatie
• 38,4% geeft les in een Centrum voor Volwassenenonderwijs
• 7% werkt voor VDAB
• 3,7% is aan de slag in een taalinstituut verbonden aan een universiteit
• 2,7% werkt als taaltrainer in de bedrijfswereld
  
• 1,7% geeft les in de OKAN

Wat geografische spreiding betreft, zien we dat alle provincies en vertegenwoordigd zijn, al blijven Vlaams-Brabant en Limburg ondervertegenwoordigd.

Moeilijkheden
Maar liefst 96,3% van de respondenten geeft aan dat hun studenten moeilijkheden hebben om buiten de les Vlamingen te begrijpen of met hen te babbelen. Wanneer werd gevraagd naar de redenen hiervoor, kwamen de volgende elementen spontaan naar voren:
71% van de respondenten geeft spontaan aan dat dialecten, tussentaal en de diverse regionale accenten een uitdaging vormen.
27% van de respondenten geeft aan dat de spreeksnelheid van de Vlamingen bijdraagt tot de moeilijkheden van hun studenten.
14% stelt dat hun studenten weinig oefenkansen krijgen door moeilijk contact met Vlamingen of doordat Vlamingen net te snel naar het Frans of het Engels overschakelen.
7% wijt het aan angst om buiten de les te spreken.
9% geeft aan dat hun studenten tout court weinig contact hebben met Vlamingen buiten de les.

Slechts 11,2% van de ondervraagde leerkrachten brengt regelmatig tussentaal of dialect aan in zijn lessen. 54,1% doet het soms en 34,7% doet het zelden of nooit.
Wanneer gevraagd werd op welke manier, zien we dat 56% af en toe typische woorden en uitdrukkingen aanreikt, dat 9% aangeeft ook grammaticale verschillen uit te leggen (voornamelijk de persoonlijke voornaamwoorden ge/gij), dat 6% stilstaat bij de afwijkende uitspraak in de spreektaal en dat 10% aan de hand van luister-of beeldmateriaal de taalvariatie aan bod laat komen.

De overgrote meerderheid van de respondenten krijgt hierover geen richtlijnen van de school of instelling waarvoor ze werken. In enkele gevallen krijgen ze expliciet de instructies om enkel standaardtaal te doceren. Ook gaven enkele respondenten aan met een Vlaams gekleurd handboek te werken, waarin soms ook spreektaal aan bod komt. Verschillende respondenten gaven aan dat ze geen richtlijnen van bovenaf krijgen, maar wel onderlinge afspraken maken onder collega's. En op enkele plaatsen gaan ze reeds aan de slag met het materiaal van Goesting in Taal!

Meer dan de helft van de docenten is ervan overtuigd dat er onder studenten vraag is om meer over spreektaal te leren. Daarbovenop denkt 42,2% dat er "misschien" vraag naar is. Op de vraag "Hoe sta je tegenover het aanleren van tussentaal (passief of actief) aan studenten?", verdelen de respondenten zich als volgt over de volgende stellingen:

32,7%      Ik denk dat dat belangrijk is.
42,9%      Ik zie er de meerwaarde van in, maar ik weet niet goed hoe het aan te pakken.
15,6%      Ik ben bang dat er een negatieve invloed op hun Standaardnederlands zal zijn.

---

Een groot deel van de ondervraagde respondenten zou graag meer materiaal over tussentaal, spreektaal en accenten ter beschikking hebben om binnen de lessen te gebruiken. Daarbij gaat hun voorkeur uit naar video's en luistermateriaal, een app, uitgewerkte bundeltjes, een overzicht van de taalsituatie in Vlaanderen, een woordenlijst en advies over werkvormen. We kunnen jullie alvast laten weten dat we eraan werken!

Daarnaast zouden veel leerkrachten ook tools ter beschikking willen hebben om aan hun studenten te adviseren voor gebruik buiten de lessen. Daarbij zijn ze voorstander van:

• een online platform waar hun studenten extra oefeningen en interessante video's kunnen vinden         57,6%
  
• een Youtubekanaal             59,9%
  
• een app              45,5%

Uiteraard is meer onderzoek nodig om deze enquête uit te diepen. Het was een eerste aanzet om met een deel van onze doelgroep kennis te maken en te achterhalen in welke mate het thema leeft bij leerkrachten.

Goesting in Taal gaat alvast aan de slag met de resultaten van deze bevraging en hoopt dat andere instanties ook mee aan de kar zullen willen trekken!