Zoals je leerde in onze vorige post, gebruiken we in de Vlaamse spreektaal niet het persoonlijk pronomen  je & jij, maar wel ge & gij.

Bij ge & gij neemt het werkwoord altijd een "t", ook in de inversie!
ge werkt, maar ook: werkt ge
ge woont, maar ook: woont ge
ge vraagt, maar ook: vraagt ge

Bovendien is de vervoeging regelmatiger bij verschillende werkwoorden:

je kan (kunnen) => ge kunt / kunt ge                                                           Kunt ge mij efkes helpen?
je mag (mogen) => ge moogt / moogt ge                                                   Ge moogt daar niet aankomen!
je wil (willen) => ge wilt / wilt ge                                                                    Wilt ge iets om te drinken?
je zal (zullen) => ge zult / zult ge                                                                     Ge zult het niet geloven!
je bent (zijn) => ge zijt / zijt ge                                                                          Zijt ge zeker?


Daarnaast bestaan er met het persoonlijk pronomen “ge/gij” speciale samengetrokken vormen van het verbum en pronomen.

Neutrale vorm                                                             Geaccentueerde vorm                    
kunt ge             =>       kunde                                      kunt gij            =>       kunde gij         
wilt ge              =>        wilde                                         wilt gij             =>       wilde gij          
zijt ge              =>          zijde                                            zijt gij               =>       zijde gij
denkt ge          =>        denkte                                    denkt gij          =>       denkte gij

Kunde mij efkes helpen?                                        Kunde gij afwassen terwijl ik de was ophang?
Wat wilde?                                                                      Wilde gij vanvoor of vanachter zitten?
Zijde zot?                                                                         Zijde gij van plan een sigaret te roken?
Wat denkte?                                                                  Denkte gij nu echt dat ze dat gaan geloven?

De regel voor “-de” of “-te” is dezelfde als voor het imperfectum in het Standaardnederlands.
[infinitief – “en”: laatste letter is S,F,T,K,CH,P,X => +te; anders: +de]

Jouw eerste missie: Luister eens extra goed naar de Vlamingen rond je! Herken je de constructies hierboven?
Volgende week volgt een oefening! :)

Wist je dat Vlamingen de pronomen je en jij eigenlijk bijna nooit gebruiken?
In de Vlaamse spreektaal zijn de pronomen ge en gij veel couranter!

Subjectvorm:     in plaats van     je / jij           gebruiken we                    ge / gij
Objectvorm:       in plaats van     je / jou        gebruiken we                       u
Possessief:           in plaats van     je/jouw      gebruiken we                      uw


Daarom hebben veel anderstaligen de indruk dat we hen vousvoyeren, omdat we zeggen:
"ik heb u gebeld"
"dat is uw stoel"
"alles goed, en met u?"
Maar in feite spreken we eigenlijk informeel met je!

Ook eens proberen? Kan jij deze zinnen transformeren in het Vlaams?


Je hebt je handen niet gewassen!                                                            In het Vlaams: _________________________________________
Moet jij morgen werken?                                                                              In het Vlaams: _________________________________________
Is dat jouw tas?                                      (tas = sacoche)                            In het Vlaams: _________________________________________
Je hebt gelijk.                                                                                                       In het Vlaams: _________________________________________
Weet jij waar de mappen liggen?                                                             In het Vlaams: _________________________________________
Is dat van mij of van jou?                                                                               In het Vlaams: _________________________________________
Ik heb je gisteren een sms gestuurd.                                                     In het Vlaams: _________________________________________